بهترین رژیم غذایی برای کم کاری تیروئید چیست؟

کم‌کاری تیروئید، اختلالی است که در آن غده تیروئید هورمون‌های کافی برای تنظیم متابولیسم بدن تولید نمی‌کند. این اختلال می‌تواند منجر به طیف وسیعی از علائم شود که از خستگی مزمن و افزایش وزن گرفته تا مشکلات پوستی و مویی را شامل می‌شود. در این مقاله از دکتر علی، به بررسی دقیق کم‌کاری تیروئید، از علائم و دلایل بروز آن تا نقش رژیم غذایی در مدیریت این بیماری خواهیم پرداخت. با شناخت عمیق‌تر این اختلال، می‌توانید گام‌های موثری برای بهبود کیفیت زندگی خود بردارید. در ادامه، به بررسی دقیق علائم، دلایل و راهکارهای درمانی کم‌کاری تیروئید خواهیم پرداخت.

کم کاری تیروئید چیست؟

کم‌کاری تیروئید یا هیپوتیروئیدیسم زمانی رخ می‌دهد که غده تیروئید، که در جلوی گردن قرار دارد، به اندازه کافی هورمون‌های تیروئید تولید نمی‌کند. این هورمون‌ها برای تنظیم متابولیسم بدن، ضربان قلب، دمای بدن و بسیاری از عملکردهای حیاتی دیگر ضروری هستند. کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث علائمی مانند خستگی، افزایش وزن، یبوست، پوست خشک، موهای شکننده و احساس سرما شود. این بیماری معمولاً با تجویز هورمون‌های تیروئید قابل درمان است.

علائم کم کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید می‌تواند طیف وسیعی از علائم را در افراد مختلف ایجاد کند. این علائم معمولاً به آرامی و طی چندین ماه یا سال ظاهر می‌شوند و ممکن است در ابتدا به سایر مشکلات سلامتی نسبت داده شوند. شایع‌ترین علائم کم‌کاری تیروئید عبارتند از:

•   احساس خستگی مداوم و کاهش انرژی از شایع‌ترین علائم کم‌کاری تیروئید است. حتی پس از استراحت کافی، افراد مبتلا ممکن است احساس خستگی کنند.
•   افزایش وزن بدون تغییر در رژیم غذایی یا فعالیت بدنی از علائم هشداردهنده کم‌کاری تیروئید است.
•   افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید معمولاً نسبت به افراد دیگر احساس سرما بیشتری می‌کنند.
•   کاهش فعالیت متابولیک بدن به دلیل کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث کند شدن سیستم گوارشی و یبوست شود.
•   کاهش تولید روغن طبیعی پوست و مو باعث خشکی پوست و شکنندگی موها می‌شود.
•   در زنان، کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث تغییراتی در قاعدگی مانند پرید شدن قاعدگی یا خونریزی شدید شود.
•   در برخی موارد، کم‌کاری تیروئید می‌تواند باعث تورم صورت و پلک‌ها شود.
•   کاهش فعالیت متابولیک بدن می‌تواند باعث کاهش ضربان قلب شود.
•   کم‌کاری تیروئید می‌تواند بر خلق و خو تأثیر گذاشته و باعث افسردگی، اضطراب و کاهش تمرکز شود.
•   درد و سفتی مفاصل و عضلات از دیگر علائم ممکن کم‌کاری تیروئید است.

اهمیت رژیم غذایی در درمان کم کاری تیروئید

رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در مدیریت و بهبود علائم کم‌کاری تیروئید ایفا می‌کند. اگرچه داروهای تیروئید درمان اصلی این بیماری هستند، اما یک رژیم غذایی سالم و متعادل می‌تواند به جذب بهتر داروها، کاهش علائم و بهبود عملکرد کلی بدن کمک کند. برخی از مواد مغذی مانند ید، سلنیوم، آهن و ویتامین‌های گروه B برای تولید هورمون‌های تیروئید ضروری هستند. بنابراین، با انتخاب غذاهای مناسب و اجتناب از موادی که ممکن است با جذب داروها تداخل داشته باشند، می‌توان به درمان موثرتر کم‌کاری تیروئید کمک کرد.

برای کم کاری تیروئید چه بخوریم؟

رژیم غذایی سالم و متعادل، یکی از ارکان اصلی مدیریت کم‌کاری تیروئید است. انتخاب غذاهای مناسب نه تنها به بهبود عملکرد تیروئید کمک می‌کند، بلکه به کاهش علائم و افزایش سطح انرژی نیز منجر می‌شود. غذاهای مفید برای کم‌کاری تیروئید عبارتند از:

•   ید برای تولید هورمون‌های تیروئید ضروری است.
•   سلنیوم به فعال شدن هورمون‌های تیروئید کمک می‌کند.
•   ویتامین D به جذب کلسیم کمک کرده و در عملکرد تیروئید نقش دارد.

  منابع غذایی: ماهی‌های چرب، تخم‌مرغ، قارچ، شیر غنی‌شده با ویتامین D

•   آهن برای تولید انرژی و عملکرد مناسب سلول‌ها ضروری است.

  منابع غذایی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، عدس، لوبیا، اسفناج

•   روی به تنظیم سیستم ایمنی کمک کرده و در عملکرد تیروئید نقش دارد.

منابع غذایی: گوشت قرمز، مرغ، ماهی، حبوبات، آجیل

•   ویتامین‌های گروه B به تولید انرژی و عملکرد مناسب سیستم عصبی کمک می‌کنند.

منابع غذایی: گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، غلات کامل، آووکادو

•   پروتئین برای ترمیم بافت‌ها و تولید آنزیم‌ها ضروری است.

  منابع غذایی: گوشت، ماهی، تخم‌مرغ، حبوبات، لبنیات

منابع غذایی ید دار برای کم کاری تیروئید

ید یکی از مهم‌ترین مواد معدنی برای عملکرد صحیح غده تیروئید است. این ماده معدنی به بدن کمک می‌کند تا هورمون‌های تیروئید تولید کند که برای تنظیم متابولیسم، رشد و توسعه بدن ضروری هستند. در اینجا به برخی از بهترین منابع غذایی یددار اشاره می‌کنیم:

•   ماهی‌های دریایی، به ویژه ماهی‌های چرب مانند سالمون، قزل‌آلا و ماهی تن، منابع غنی از ید هستند. این ماهی‌ها علاوه بر ید، حاوی اسیدهای چرب امگا-3 نیز هستند که برای سلامت قلب مفید هستند.
•   صدف‌های دریایی مانند میگو، خرچنگ و صدف خوراکی، منابع بسیار خوبی از ید هستند.
•   جلبک دریایی مانند کلپ، یکی از غنی‌ترین منابع ید در طبیعت است. با این حال، به دلیل غلظت بالای ید، باید در مصرف آن احتیاط کرد و از مصرف بیش از حد آن خودداری نمود.
•   شیر، ماست و پنیر، به ویژه انواع کم‌چرب آن‌ها، منابع خوبی از ید هستند. البته میزان ید موجود در محصولات لبنی به میزان ید موجود در علوفه دام بستگی دارد.
•   زرده تخم‌مرغ حاوی مقداری ید است.
•   استفاده از نمک یددار در پخت و پز، یکی از ساده‌ترین راه‌ها برای افزایش دریافت ید است.

غذاهای سلنیوم دار برای کم کاری تیروئید

سلنیوم یک ماده معدنی ضروری است که نقش مهمی در عملکرد صحیح تیروئید ایفا می‌کند. اگر به کم‌کاری تیروئید مبتلا هستید، افزودن غذاهای غنی از سلنیوم به رژیم غذایی‌تان می‌تواند بسیار مفید باشد. بهترین منابع غذایی سلنیوم شامل موارد زیر هستند:

•   آجیل برزیلی غنی‌ترین منبع غذایی سلنیوم است. حتی چند عدد از آن می‌تواند نیاز روزانه شما را تامین کند.
•   ماهی‌هایی مانند ماهی تن، ساردین، قزل‌آلا و میگو منابع خوبی از سلنیوم هستند.
•   گوشت قرمز، مرغ و بوقلمون حاوی مقادیر قابل توجهی سلنیوم هستند.
•   تخم‌مرغ به خصوص زرده آن منبع خوبی از سلنیوم است.
•   لوبیا، عدس و نخود حاوی سلنیوم هستند.
•   گندم کامل، برنج قهوه‌ای و جو دوسر نیز منابع خوبی از سلنیوم محسوب می‌شوند.

مصرف روی برای کم کاری تیروئید

روی یا زینک یک ماده معدنی ضروری است که برای عملکرد صحیح بسیاری از سیستم‌های بدن، از جمله تیروئید، حیاتی است. این ماده معدنی در تولید هورمون‌های تیروئید نقش دارد و به بدن کمک می‌کند تا از ید، ماده معدنی دیگری که برای عملکرد تیروئید ضروری است، به طور موثر استفاده کند. کمبود روی می‌تواند منجر به اختلال در عملکرد تیروئید شود و علائمی مانند خستگی، افزایش وزن و افسردگی را تشدید کند. بنابراین، مصرف کافی روی به ویژه برای افرادی که به کم کاری تیروئید مبتلا هستند، اهمیت زیادی دارد. با این حال، قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی یا مصرف مکمل، حتماً با پزشک خود مشورت کنید.

غذاهای ممنوع برای تیروئید کم کار

افرادی که به تیروئید کم کار مبتلا هستند، باید در انتخاب غذاهای خود دقت کنند. برخی از غذاها می‌توانند با عملکرد تیروئید تداخل داشته باشند و علائم بیماری را تشدید کنند.

غذاهایی که باید با احتیاط مصرف شوند عبارت‌اند از:

•   سبزیجات چلیپایی  شامل بروکلی، کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ و کلم بروکسل می‌شود. این سبزیجات حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند با جذب ید تداخل کرده و عملکرد تیروئید را تحت تأثیر قرار دهند. با این حال، پختن این سبزیجات می‌تواند مقدار این ترکیبات را کاهش دهد.
•   سویا و محصولات آن مانند توفو و شیر سویا حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند با جذب ید تداخل کرده و تولید هورمون تیروئید را کاهش دهند.
•   برخی مطالعات نشان می‌دهند که گلوتن موجود در گندم، جو و چاودار ممکن است در برخی افراد با بیماری خودایمنی تیروئید مرتبط باشد. بنابراین، افراد مبتلا به تیروئید کم کار ممکن است از رژیم غذایی بدون گلوتن بهره‌مند شوند.
•   غذاهای فرآوری شده، حاوی افزودنی‌ها و شکر زیاد معمولاً ارزش غذایی کمی دارند و می‌توانند التهاب در بدن را افزایش دهند که بر عملکرد تیروئید تأثیر می‌گذارد.
•   مصرف زیاد کافئین موجود در قهوه و چای ممکن است جذب برخی داروهای تیروئید را کاهش دهد. بنابراین، بهتر است مصرف این نوشیدنی‌ها را محدود کنید.

نمونه رژیم غذایی کم کاری تیروئید

در ادامه یک نمونه برنامه رژیم غذایی کم کاری تیروئید مشاهده می­کنید. به یاد داشته باشید این نمونه رژیم غذایی تنها یک راهنما است و برای هر فرد متفاوت خواهد بود. قبل از هرگونه تغییر در رژیم غذایی، حتماً با پزشک یا متخصص تغذیه مشورت کنید.

نتیجه‌گیری

کم‌کاری تیروئید یک اختلال شایع است که با تنظیم مناسب رژیم غذایی و مصرف داروهای تجویز شده، قابل مدیریت است. همان‌طور که در این مقاله بررسی شد، رژیم غذایی نقش بسیار مهمی در بهبود علائم و افزایش کیفیت زندگی افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید دارد. با انتخاب غذاهای غنی از ید، سلنیوم و سایر مواد مغذی ضروری و اجتناب از غذاهایی که ممکن است با عملکرد تیروئید تداخل داشته باشند، می‌توان به کنترل بهتر این بیماری کمک کرد. همچنین، همکاری نزدیک با پزشک و پیروی از توصیه‌های او برای درمان دارویی و رژیم غذایی، کلید اصلی مدیریت موفق کم‌کاری تیروئید است. به یاد داشته باشید که هر فردی با توجه به شرایط خاص خود ممکن است به رژیم غذایی متفاوتی نیاز داشته باشد، بنابراین مشورت با متخصص تغذیه برای طراحی یک برنامه غذایی شخصی بسیار مهم است.

سوالات متداول

آیا کم‌کاری تیروئید قابل درمان است؟

کم‌کاری تیروئید معمولاً با مصرف روزانه هورمون تیروئید به صورت قرص قابل درمان و کنترل است.

آیا رژیم غذایی می‌تواند بر کم‌کاری تیروئید تأثیر بگذارد؟

رژیم غذایی نقش مهمی در مدیریت کم‌کاری تیروئید دارد. مصرف غذاهای غنی از ید، سلنیوم و سایر مواد مغذی می‌تواند به بهبود علائم کمک کند.

آیا همه افراد مبتلا به کم‌کاری تیروئید علائم یکسانی دارند؟

علائم کم‌کاری تیروئید در افراد مختلف متفاوت است و ممکن است به تدریج ظاهر شوند. برخی افراد ممکن است علائم خفیفی داشته باشند و برخی دیگر علائم شدیدتری را تجربه کنند. 

آیا کم‌کاری تیروئید خطرناک است؟

اگر کم‌کاری تیروئید درمان نشود، می‌تواند عوارضی مانند بیماری‌های قلبی، افزایش کلسترول، مشکلات عصبی و ناباروری را به دنبال داشته باشد. اما با تشخیص زودهنگام و درمان مناسب، می‌توان از بروز این عوارض جلوگیری کرد.